Μέρος Β'

Κεφάλαιο 1ο

Το παιχνίδι της «εξουσίας»

   

Η μεγαλύτερη, η πραγματική εξουσία σήμερα είναι η οικονομική. Τα μεγάλα οικονομικά ιδιωτικά συμφέροντα καθορίζουν τις αποφάσεις και τις πολιτικές. Αυτό είναι ένα γεγονός που κανείς δεν αμφισβητεί πια. Η υπόθεση πως η εξουσία είναι στα χέρια του λαού και μέσω αυτού στις εκλεγμένες κυβερνήσεις είναι πλέον μια φαιδρή ιστορία που δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Θα μου πείτε, πάντα έτσι ήταν. Σωστό. Απλά σήμερα, κύρια λόγω τεχνολογίας, η συγκέντρωση περισσότερης δύναμης σε λιγότερα "χέρια"  και ο αποτελεσματικότερος έλεγχος αυτής της συγκέντρωσης είναι γεγονός.

Όλοι δέχονται τις διασυνδέσεις των οικονομικών συμφερόντων με τους πολιτικούς και μιλούν για διαπλοκές.

Αυτοί που τολμούν να αντιπαρατεθούν συνήθως «βρίσκουν το μπελά τους» ή τουλάχιστον απομονώνονται και «μόνοι τους τα λένε, μόνοι τους τα ακούνε».

Τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα είναι διεθνή και δραστηριοποιούνται σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα σύνορα και οι κατά τόπους νόμοι συχνά τα εμποδίζουν, γι΄ αυτό γίνεται προσπάθεια κατάργησης των συνόρων και εφαρμογής κοινής νομοθεσίας. Όταν αυτό δεν είναι εύκολο επιδιώκεται η κατάτμηση μιας χώρας σε μικρότερα κρατίδια και η εφαρμογή νέων νομοθεσιών που βολεύουν.

Εκείνο όμως που είναι απόλυτα απαραίτητο, «το» απόλυτα αναγκαίο, είναι να υπάρχει ησυχία. Να υπάρχει αποδοχή της κατάστασης. Με άλλα λόγια να υπάρχουν τρόποι αποπροσανατολισμού από τα κυρίαρχα προβλήματα και συνεπώς περιορισμένες αντιδράσεις στις όποιες επιλογές του «συστήματος». Ακόμη πρέπει να υπάρχουν αποτελεσματικοί μηχανισμοί πρόκλησης συναισθηματικής εκτόνωσης, οι οποίοι θα δημιουργούν την απαραίτητη εσωτερική χαλάρωση στα άτομα που φυσιολογικά δυσφορούν από την κατάσταση.

Το «σύστημα» θέλει υπηκόους που δουλεύουν, τρώνε, κοιμούνται και χαλαρώνουν μπροστά στην τηλεόραση.

Κάτι δηλαδή σαν ζόμπι που δεν σκέπτονται τίποτα πέρα από το αντικείμενο της δουλειάς τους και δεν συμμετέχουν αλλά δέχονται παθητικά ότι τους «σερβίρουν».

Αν μάλιστα μάθουν μέσω των διαφημίσεων να καταναλώνουν ασύστολα ότι άχρξστο κυκλοφορεί στην αγορά, τόσο το καλύτερο.

Αυτό είναι και το κρίσιμο σημείο.

Ο αθλητισμός χρησιμοποιείται από το «σύστημα» ως μέσο αποπροσανατολισμού από τα κυρίαρχα κοινωνικά προβλήματα και ακόμη ως μηχανισμός συναισθηματικής εκτόνωσης και εσωτερικής χαλάρωσης των πολιτών.

Αυτό είναι το παιχνίδι της εξουσίας.

Το ότι αυτό είναι γεγονός και όχι θεωρητική υπόθεση αποδεικνύεται από τον εξής απλό συλλογισμό.

Το «σύστημα» είναι σε θέση να γνωρίζει την αξία τόσο του αποπροσανατολισμού όσο και της συναισθηματικής εκτόνωσης. Ακόμη είναι σε θέση να γνωρίζει την δυνατότητα που έχει το αθλητικό φαινόμενο να επιτυγχάνει τέτοια αποτελέσματα. Τέλος, έχει τη δύναμη και τα μέσα να αξιοποιήσει το φαινόμενο.

Αν λοιπόν θεωρήσουμε ότι παρ’ όλα αυτά η «εξουσία» παραμένει αδρανής και αμέτοχη θα πρέπει να δεχτούμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια «εξουσία» που τελικά δεν είναι «εξουσία». Και αυτό ασφαλώς ανήκει στο χώρο της φαντασίας.

Ξέρουμε πως ιστορικά το «σύστημα» μεταχειρίστηκε κατά κόρο την άσκηση ψυχολογικής βίας, την προπαγάνδα και την λεγόμενη «πλύση εγκεφάλου», ώστε κανένα συγχωροχάρτι δεν μπορεί να το απενοχοποιήσει ή να αφήσει αμφιβολίες για το ότι και σήμερα ενεργεί παρόμοια.

Άλλωστε ο καθένας κοιτά το συμφέρον του και το "σύστημα" οφείλει να κοιτά το δικό του συμφέρον. Είναι αναμενόμενο και θεμιτό.

Οι πέντε βασικοί άξονες που διαμορφώνουν το «παιχνίδι» της εξουσίας και που θα εξεταστούν αναλυτικά πιο κάτω είναι οι εξής :

Το συναίσθημα της χαράς. Τα συναισθήματα της οργής και του θυμού. Η διέξοδος στην επιθετικότητα. Η ομαδοποίηση. Η πρόκληση συναισθημάτων Εθνικής Υπερηφάνειας.

Καθ’ ένας άξονας χωριστά παίζει ένα συγκεκριμένο ρόλο και όλοι μαζί συνθέτουν το παζλ που δημιουργεί τον κίνδυνο για τον πολίτη και την ανακούφιση για το «σύστημα».

Με δυο λόγια, αν καταλάβατε ότι βάζω θέμα χρησιμοποίησης του αθλητισμού από την κρατούσα «οικονομική παντοκρατορία», ως μέσου εξυπηρέτησης των συμφερόντων της εις βάρος του ανυποψίαστου απλού πολίτη σε παγκόσμια κλίμακα, καλά το καταλάβατε.

Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι είναι το μοναδικό μέσο, αλλά επιμένω πως είναι ένα από τα πλέον σημαντικά και ίσως το πιο ύπουλο.

Δεν θέλω να πω πως το «σύστημα» οργανώνει και εφευρίσκει τους τρόπους χειραγώγησης. Αυτό που λέω είναι πως το «σύστημα» παρακολουθεί τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς και φροντίζει να προάγει επιλεκτικά κάθε τι που θεωρεί ότι το εξυπηρετεί. Παράλληλα φροντίζει να «εξαφανίζει» κάθε τι που θεωρεί ότι το βλάπτει. Και αυτό ισχύει για το κάθε τι. Για φαινόμενα, ιδέες, βιβλία, και ανθρώπους.

Όλα αυτά βέβαια δεν γίνονται τυχαία. Το κοινωνικό σύνολο βρίσκεται σε μια δεδομένη πολιτισμική βαθμίδα και είναι σαφές ότι απολαμβάνει ακριβώς όσα η βαθμίδα αυτή του επιτρέπει να απολαύσει. Με άλλα λόγια δεν θέλω να πω πως η «εξουσία» κάνει κάτι περισσότερο από ότι της αναλογεί στο παιχνίδι της κοινωνικής ισορροπίας. Οι διεκδικήσεις και οι ανατροπές έρχονται πάντοτε από τη βάση, ποτέ από την κορυφή. Όσο ο πολίτης δεν διεκδικεί, η «εξουσία» δεν του δίνει. Αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος της. Η «εξουσία» οφείλει να διατηρεί την ισορροπία και να προστατεύει την κρατούσα τάξη, δηλαδή τον εαυτό της. Και αυτό ακριβώς κάνει.

Θέλω δηλαδή να πω πως, κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να περιμένει από την «εξουσία» να γίνει ξαφνικά φιλανθρωπικό σωματείο. Η ευθύνη είναι ξεκάθαρα στη βάση. Στον πολίτη. Όσο αυτός δεν βελτιώνει το πολιτισμικό του επίπεδο η κατάσταση θα παραμένει νομοτελειακά σταθερά η ίδια σε βάρος του.

Κλείνοντας αυτό το κεφάλαιο θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι.

Αν έχετε σχηματίσει την εντύπωση ότι τα έχω βάλει με την «εξουσία» και ότι πολύ θα ήθελα να κάνω κάτι για να την ανατρέψω, μάλλον έχετε λάθος. Άλλωστε ούτε εγώ, ούτε κανένας άλλος μπορεί να το κάνει. Η εξουσία δεν ανατρέπεται, μόνο "υποχωρεί" και αυτό γίνεται με την μαζική συλλογική δράση. Εκείνο που εγώ κάνω είναι να καταγράφω την κατάσταση που ασφαλώς είναι δυσμενής για τους πολλούς και καλή για τους κατέχοντες την εξουσία. Αυτό όμως είναι νομοτέλεια. Καθ’ ένας έχει μόνο ότι διεκδίκησε και ότι προσπάθησε να αποκτήσει. Για την ακρίβεια έχει κάποιο μέρος από ότι διεκδίκησε και ότι προσπάθησε να αποκτήσει. Αν αυτές οι διεκδικήσεις γίνουν ατομικά τότε τα άτομα μεταβάλουν μόνο το δικό τους στάτους. Αν υπάρχουν ώριμα κοινά αιτήματα και οι διεκδικήσεις γίνουν συλλογικά τότε μεταβάλουν το κοινωνικό στάτους. Η "εξουσία" όπως οφείλει καλύπτει όλα τα κενά που παραμένουν ακάλυπτα και κατέχει όλα τα αζήτητα. Αυτό είναι ..."η ιστορία της ανθρωπότητας". Ίσως μάλιστα θα πρέπει να μας ενοχλεί περισσότερο η αδιαφορία του μέσου όρου που επιτρέπει τελικά στην εξουσία να διατηρεί τα κεκτημένα της, από ότι η ίδια η εξουσία. Ο «μέσος όρος» διαμορφώνει τα δεδομένα και ταλαιπωρεί κάθε τι που αποκλίνει από αυτόν.

Δυστυχώς οι διεκδικήσεις αφορούν τα ώριμα αιτήματα του «μέσου όρου» και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Ο μέσος όρος δεν ήταν ποτέ πρωτοπορία. Έτσι για όλους εκείνους που δεν αποτελούν τμήμα του μέσου όρου το πρόβλημα είναι διπλό. Από τη μια μεριά η εξουσία και από την άλλη ο αδιάφορος μέσος όρος.

 

Πίσω στα Περιεχόμενα

Copyright 1999-2010 Θοδωρής Καστρινός

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με την παράκληση-προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή