Βιντεοκλίπ και μουσικές παραμορφώσεις

Το βιντεοκλίπ είναι καθαρά τηλεοπτικό προϊόν.

Το βιντεοκλίπ είναι μια από τις χρονικά μικρότερες τηλεοπτικές παραγωγές, όμως αυτά τα μικρά τέρατα δεν υστερούν καθόλου έναντι των «μεγάλων αδελφών τους» σε δυνατότητες πρόκλησης βλαβών και «ρύπανσης».

Η μουσική κάποτε εξημέρωνε τα άγρια θηρία, σήμερα μάλλον εξαγριώνει τους ήρεμους ανθρώπους.

Μουσική σημαίνει ανάλωση χρόνου μέσα από ηχητικά δρώμενα.

Η μουσική είναι ήχος. Τα χαρακτηριστικά της είναι ο ρυθμός, η μελωδία και η ένταση.

Το βιντεοκλίπ ισοπεδώνει και τα τρία. Η μελωδία τείνει να αποτελεί μια μονότονη επανάληψη ενός ή δυο το πολύ θεμάτων, ο ρυθμός παραμένει σταθερός χωρίς εναλλαγές και η ένταση διατηρείται χωρίς μεταβολή στο μέγιστο.

Η βιομηχανία των βιντεοκλίπ «μεγαλώνει» με ταχύτατους ρυθμούς. Η αποτελεσματικότητά τους στη προώθηση των προϊόντων που προβάλουν φαίνεται πως είναι μεγάλη. Η προβολή των προϊόντων ως μέρος των ψυχαγωγικών προγραμμάτων εξασφαλίζει την, εκτός του πανάκριβου διαφημιστικού χρόνου, ανέξοδη παρουσίασή τους.

Όπως κάθε διαφήμιση, προκειμένου να εντυπωσιάσει, πρέπει να μεταχειριστεί ακραία στοιχεία, έτσι και τα βιντεοκλίπ, που ούτως ή άλλως δεν περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ποιότητας, πρέπει να προκαλέσουν.

Ελάχιστα είναι τα βιντεοκλίπ που περιορίζονται στην παρουσία του καλλιτέχνη.

Η συντριπτική πλειοψηφία των βιντεοκλίπ προβάλει τα ακόλουθα ή μέρος αυτών.

Σκηνές απλής ή έντονης βίας. Σκηνές ερωτικών περιπτύξεων, προκλητικές συμπεριφορές και γυμνό και ταχύτατες εναλλαγές εικόνων και φωτισμού δηλαδή στοιχεία έντονου εντυπωσιασμού.  Μάλιστα με τη πάροδο του χρόνου φαίνεται πως ποσοτικά, οι δόσεις αυτών των παραγόντων αυξάνονται με ταχύς ρυθμούς.

Σε μετρήσεις που έχουν γίνει έχουν σημειωθεί τα εξής:

«Τα μουσικά βιντεοκλίπ που παρουσιάζονται σε μια ημέρα στο MTV περιλαμβάνουν κατά μέσο όρο 446 πράξεις βίας, από τις οποίες οι 147 περιλαμβάνουν σοβαρή βία. Πράγμα που σημαίνει ότι ο μέσος όρος για κάθε ένα βιντεοκλίπ είναι 3.6 πράξεις βίας, από τις οποίες 1.1 είναι σοβαρες.» (Merchandizing Mayhem Violence in American Popular Culture, Center for Media and Public Affairs, 1997)

Τα βιντεοκλίπ είναι τα προγράμματα με τη μεγαλύτερη «ποσότητα» τηλεοπτικής βίας. Επειδή μάλιστα απευθύνονται κυρίως σε νεαρά άτομα και εφήβους, ο ρόλος τους στη διαμόρφωση του επιπέδου της τηλεοπτικής βίας είναι μεγάλος.

Ακόμη, όπως αναφέρεται σε έρευνα «τα βιντεοκλίπ μπλέκουν τη σεξουαλικότητα, την αντικειμενοποίηση, την επικυριαρχία και τη σύνθετη επιθετικότητα» (Sex Roles, 1993) επίσης «πρωτοπορούν στο τρόπο ‘γρήγορο πέρασμα’ προγράμματος και διαφημίσεων. Αυτός ο τρόπος περιλαμβάνει, απότομα ‘κοψίματα’, γραφικά διαφορετικών επιπέδων, επιταχυνόμενα ‘κοψίματα’, πολύ δυνατό ήχο, πολλαπλά μηνύματα, υψηλής επίδρασης οπτικές παραστάσεις, έξαλα ξεσπάσματα, τρελές κινήσεις και τυχαίες μεταβολές». (Advertising Age, Spring, 1995.)

Τα μουσικά τηλεοπτικά κανάλια, όπως το MTV, προβάλει αποκλειστικά βιντεοκλίπ και θεωρείται ως ο σταθμός με τη μεγαλύτερη προβολή τηλεοπτικής βίας από κάθε άλλο. Σύμφωνα με έρευνα του, Graphics 305, 1996, που παρουσίασε το National Institute on Media and the Family, «το MTV ‘προσεγγίζει’ 265 εκατομμύρια νοικοκυριά σε 75 χώρες στις 5 ηπείρους».

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα βιντεοκλίπ παρουσιάζονται συχνά οι πρωταγωνιστές σε επιζήμιες αλλά και σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως είναι το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η επικίνδυνη οδήγηση, η αυτοκαταστροφική διάθεση και η απώλεια ελέγχου.

Συμπερασματικά το βιντεοκλίπ, βλάπτει τον τηλεθεατή, «ρυπαίνει» το πολιτισμό και υβρίζει τη μουσική.